Canllawiau gyrwyr a cherbydau ar gyfer Cerbydau Hacni a Cherbydau Hurio Preifat

Dehongliad

1. Drwy gydol yr is-ddeddfau hyn mae "y Cyngor" yn golygu Cyngor Dinas a Sir Abertawe.

Caiff y darpariaethau sy'n rheoleiddio'r modd y mae rhif pob Cerbyd Hacni yn cyfateb â rhif ei drwydded eu harddangos

2.(a) Bydd perchennog cerbyd hacni yn peri bod rhif y drwydded a gyflwynwyd iddo mewn perthynas â'r cerbyd yn cael ei baentio neu ei farcio'n ddarllenadwy ar du allan a thu mewn y cerbyd, neu ar blatiau sydd wedi'u gosod arno.

   (b) Ni fydd perchennog neu yrrwr cerbyd hacni yn:

(i) fwriadol nac yn esgeulus yn peri neu'n goddef bod unrhyw rif o'r fath yn cael ei guddio rhag y cyhoedd tra bo'r cerbyd yn segur neu'n ymgymryd â chael ei hurio;

(ii) peri nac yn yn caniatáu i'r cerbyd fod yn segur neu ymgymryd â chael ei hurio gydag unrhyw farciau paent neu blât sydd wedi'i ddifwyno i'r fath raddau nes bod unrhyw rif neu ddeunydd penodol yn annarllenadwy.

Darpariaethau sy'n rheoleiddio sut y caiff Cerbydau Hacni eu dodrefnu neu eu darparu

3.  Bydd perchennog Cerbyd Hacni yn:

   (a) darparu digon o fodd fel y gall unrhyw berson yn y cerbyd gyfathrebu gyda'r gyrrwr;

   (b) sicrhau bod y to neu'r gorchudd yn dal dŵr;

   (c) darparu unrhyw ffenestri angenrheidiol a modd o'u hagor a'u cau, o leiaf un ffenestr ar bob ochr;

   (d) sicrhau bod y seddi wedi'u clustogi a'u gorchuddio'n gywir;

   (e) sicrhau bod y llawr wedi'i garpedu'n iawn, neu gyda mat neu orchudd priodol arall;

   (f) sicrhau bod y ffitiadau a'r dodrefn yn gyffredinol yn cael eu cadw mewn cyflwr glân, yn cael eu cynnal a'u cadw'n dda ac ym mhob ffordd yn addas ar gyfer gwasanaeth cyhoeddus;

   (g) darparu ffordd o ddiogelu'r bagiau os yw'r cerbyd wedi'i gynhyrchu yn y fath fodd i gario bagiau;

   (h) darparu diffoddydd tân 2.5kg addas sy'n gallu gollwng am gyfnod o 10 eiliad. Mae'n rhaid i'r diffoddydd gael ei farcio gyda rhif plât y cerbyd, yn hawdd ei weld ar gyfer defnydd brys ac yn cael ei gynnal a'i gadw'n unol â'r Safon Brydeinig gyfredol; a

   (i) darparu o leiaf dau ddrws i'w defnyddio gan bobl sy'n cael eu cludo yn y fath gerbyd a modd ar wahân i'r gyrrwr fynd i mewn ac allan o'r cerbyd.

4. Bydd perchennog Cerbyd Hacni yn peri bod unrhyw fesurydd tacsi a ddarperir gyda'r cerbyd yn cael ei adeiladu, ei osod a'i gynnal yn y fath fodd fel y bydd yn cydsynio gyda'r gofynion canlynol:

   (a) caiff dyfais ei gosod ar y mesurydd tacsi a fydd yn gweithredu mecanwaith y mesurydd gan achosi i'r gair "HIRED" ymddangos ar wyneb y mesurydd. Bydd mesuryddion presennol nad ydynt yn arddangos y gair "HIRED" ar yr wyneb yn cael eu heithrio nes bod y mesurydd neu'r cerbyd yn cael ei ddisodli, pa un bynnag sydd gynharaf;

   (b) bydd modd cloi dyfais o'r fath mewn sefyllfa fel nad yw mecanwaith y mesurydd ar waith ac na chofnodir unrhyw bris ar wyneb y mesurydd tacsi pan nad yw'r cerbyd wedi'i hurio;

   (c) pan fo mecanwaith y mesurydd tacsi ar waith, bydd pris y daith wedi'i gofnodi ar wyneb y mesurydd mewn ffigurau clir nad yw'n fwy na chyfradd y ffi y mae hawl i'r perchennog neu'r gyrrwr ei godi am hurio'r cerbyd yn ôl amser neu bellter yn unol â'r tariff a bennir gan y Cyngor yn hynny o beth;

   (d) bydd y gair 'FARE' yn dangos ar wyneb y mesurydd tacsi mewn llythrennau plaen fel ei fod yn amlwg yn berthnasol i'r ffi a nodir arno;

   (e) rhaid i'r mesurydd tacsi gael ei osod fel bod pob llythyren a rhif ar wyneb y mesurydd yn weladwy i unrhyw un sy'n cael ei gludo yn y cerbyd, ac at y diben hwnnw, bydd modd goleuo'r llythrennau a'r ffigyrau'n briodol yn ystod unrhyw gyfnod hurio; a

   (f) rhaid i'r mesurydd tacsi a'r holl ffitiadau gael eu gosod ar y cerbyd gyda seliau ac offerynnau priodol i atal unrhyw un rhag ymyrryd â nhw ac eithrio trwy dorri, difrodi neu ddisodli'r seliau/offerynnau yn barhaol.

Darpariaethau sy'n ymwneud ag ymddygiad perchnogion a gyrwyr Cerbydau Hackney sy'n ymgymryd â hurio o fewn ardal y Cyngor yn eu cyflogaethau amrywiol, a phenderfynu a ddylai gyrwyr o'r fath wisgo unrhyw fathodynnau pha rai

2. Bydd gyrrwr Cerbyd Hacni:

   (a) wrth fod yn segur neu ymgymryd â hurio, yn cadw'r ddyfais a osodwyd o ganlyniad i'r is-ddeddf i'r tu hwnnw, wedi'i gloi yn y safle lle na chaiff unrhyw bris ei gofnodi ar wyneb y mesurydd tacsi;

   (b) cyn dechrau'r daith lle mae'r pris yn talu am bellter neu amser, gweithredu mecanwaith y mesurydd tacsi trwy symud y ddyfais fel bod y gair 'HIRED' i'w weld ar wyneb y mesurydd, a chadw mecanwaith y mesurydd yn gweithredu nes bod y daith wedi dod i ben. Bydd mesuryddion presennol nad ydynt yn arddangos y gair "HIRED" ar yr wyneb yn cael eu heithrio nes bod y mesurydd neu'r cerbyd yn cael ei ddisodli, pa un bynnag sydd gynharaf; a

   (c) sicrhau bod deial y mesurydd tacsi yn cael ei gadw wedi'i oleuo'n briodol drwy gydol teithiau sy'n digwydd yn ystod oriau tywyllwch (sef hanner awr ar ôl machlud yr haul a hanner awr cyn y wawr), a hefyd ar unrhyw amser arall ar gais y sawl sy'n hurio.

3. Ni fydd perchennog na gyrrwr Cerbyd Hacni yn amharu ar nac yn caniatáu bod unrhyw berson yn amharu ar unrhyw fesurydd tacsi y mae'r cerbyd yn cael ei ddarparu ag ef, gyda'r ffitiadau sy'n gysylltiedig ag ef na'r seliau sydd wedi eu hatodi.

4. Bydd gyrrwr Cerbyd Hacni, wrth iddo ymgymryd â hurio mewn unrhyw stryd a heb gael ei hurio eto:

   (a) yn gyrru ar gyflymder rhesymol tuag at un o'r safleoedd a benodwyd gan yr is-ddeddf yn hynny o beth;

   (b) os bydd safle, ar yr adeg y bydd yn cyrraedd, yn llawn o ran y nifer llawn o gerbydau yr awdurdodir i fod yno, yn gyrru at safle arall;

   (c) ar ôl cyrraedd safle nad yw eisoes yn llawn o ran nifer llawn y cerbydau yr awdurdodir i fod yno, bydd yn stopio'r cerbyd yn union y tu ôl i'r cerbyd neu'r cerbydau yn yr safle fel ei fod yn wynebu'r un cyfeiriad; ac

   (d) o bryd i'w gilydd pan fydd unrhyw gerbyd arall yn union o'i flaen yn cael ei yrru i ffwrdd neu ei symud ymlaen, bydd yn symud ei gerbyd ymlaen er mwyn llenwi'r lle yr oedd y cerbyd sydd wedi gyrru i ffwrdd neu symud ymlaen.

5. Ni fydd perchennog neu yrrwr Cerbyd Hacni, pan fydd yn segur neu'n ymgymryd â chael ei hurio, yn galw allan neu fel arall, yn erfyn ar unrhyw berson i hurio cerbyd o'r fath, ac ni fydd yn defnyddio gwasanaethau unrhyw berson arall i'r perwyl hwn.

6. (a) Bydd gyrrwr Cerbyd Hacni yn ymddwyn mewn modd cwrtais a threfnus; ac

   (b) yn cymryd pob rhagofal rhesymol i sicrhau diogelwch y rhai sy'n cael eu cludo yn y cerbyd, neu'n mynd i mewn neu allan o'r cerbyd.

7. Bydd gyrrwr Cerbyd Hacni sydd wedi cytuno neu sydd wedi cael ei hurio i weinyddu'r cerbyd ar adeg a lle penodol, yn mynychu'n brydlon, oni bai ei fod wedi'i oedi neu ei atal drwy ryw achos digonol, gyda cherbyd o'r fath ar yr amser penodol ac yn y lle a benodwyd.

8. Rhaid i yrrwr Cerbyd Hacni pan gaiff ei hurio i yrru i unrhyw gyrchfan benodol, yn amodol ar unrhyw gyfarwyddiadau a roddir gan sawl sy'n hurio, fynd i'r gyrchfan honno gan ddefnyddio'r llwybr byrraf sydd ar gael.

9. Ni fydd perchennog neu yrrwr Cerbyd Hacni yn cludo nac yn caniatáu cludo, mwy o bobl na'r nifer a bennir ar y plât sydd wedi ei atodi at gorff allanol y cerbyd.

10. Bydd y bathodyn a ddarperir gan y Cyngor a'i ddanfon at yrrwr Cerbyd Hacni, pan fydd y cerbyd yn segur neu'n ymgymryd â hurio, ac wrth hurio, yn cael ei wisgo gan y gyrrwr yn y fath safle a'r fath fodd fel ei fod yn weladwy.

11. Bydd yr ail fathodyn a ddarperir gan y Cyngor a'i ddanfon at yrrwr Cerbyd Hacni, pan fydd y cerbyd yn segur neu'n ymgymryd â hurio, ac wrth hurio, yn cael ei arddangos ar ffasgai'r cerbyd mewn lle amlwg fel ei fod yn weladwy i'r holl deithwyr.

12. Rhaid i yrrwr Cerbyd Hacni sicrhau na fydd unrhyw set radio sydd wedi'i gosod ar y cerbyd neu unrhyw offer ar gyfer chwarae cerddoriaeth yn cael ei weithredu mewn modd fel bod yn achosi aflonyddwch oherwydd ei ddefnydd swnllyd, parhaus neu ailadroddus. Bydd unrhyw offer (ac eithrio ar gyfer derbyn negeseuon) yn cael ei ddiffodd ar gais y sawl sy'n hurio.

13. Rhaid i yrrwr Cerbyd Hacni sydd wedi derbyn trwydded neu fathodyn Cerbyd Hacni gan y Cyngor, adrodd o fewn 3 diwrnod gwaith pe bai'r drwydded neu'r bathodyn yn cael ei golli neu ei ddwyn.

14. Rhaid i yrrwr Cerbyd Hacni sydd wedi derbyn bathodyn Cerbyd Hacni gan y Cyngor ddychwelyd y bathodyn i'r Cyngor o fewn 7 diwrnod gwaith iddo ddod i ben, neu'n dilyn atal neu ddirymu'r drwydded yrru.

15. Pan fydd gyrrwr Cerbyd Hacni yn cyrraedd lleoliad a drefnwyd gyda'r huriwr, bydd yn nodi ei fod wedi cyrraedd drwy guro ar y drws neu ganu'r gloch drws fel bo'n briodol. Ni ddylid seinio corn y cerbyd heblaw mewn amgylchiadau a nodir yn rheolau'r ffordd fawr, neu mewn argyfwng.

16. Rhaid i yrrwr Cerbyd Hacni fod wedi'i wisgo'n briodol mewn dillad glân addas. Ni chaniateir gwisgo festiau, siorts neu ddillad budr neu fod â brest noeth.

17. Ni fydd gyrrwr Cerbyd Hacni, wrth fod yn segur neu wrth ymgymryd â hurio, neu ar ôl cael ei hurio yn;

   (a) ysmygu yn y cerbyd ar unrhyw adeg; nac yn

   (b) yfed neu fwyta yn y cerbyd wrth gario teithwyr.

18. Rhaid i yrrwr Cerbyd Hacni a gafwyd yn euog o unrhyw drosedd yn ystod cyfnod y drwydded hysbysu'r Cyngor yn ysgrifenedig, o fewn 3 diwrnod gwaith i'r euogfarn honno.

19. Rhaid i yrrwr Cerbyd Hacni fynd â pherson anabl, yng nghwmni tywysydd, ci clyw neu gi cymorth arall, neu unrhyw berson sy'n ofynnol iddo fynd gydag ef mewn Cerbyd Hacni heb unrhyw ffi ychwanegol oni bai bod yr awdurdod trwyddedu yn rhoi eithriad ar sail feddygol.

20. Rhaid i yrrwr Cerbyd Hacni hysbysu perchennog y cerbyd ar unwaith os yw'r diffoddydd tân a ddarperir i'w ddefnyddio yn y cerbyd wedi'i ddefnyddio at unrhyw ddiben.

21. Bydd gyrrwr Cerbyd Hacni yn sicrhau bod Tystysgrif Yswiriant gyfredol yn cael ei chario yn y cerbyd bob amser ac yn cael ei chyflwyno ar gais i unrhyw swyddog awdurdodedig o'r Cyngor neu Swyddog yr Heddlu.

22. Ni fydd gyrrwr Cerbyd Hacni yn cludo nac yn caniatáu cludo unrhyw berson arall heb ganiatâd y sawl sy'n hurio ar y daith honno.

23. Rhaid i berchennog a gyrrwr Cerbyd Hacni hysbysu'r Cyngor yn ysgrifenedig o fewn 7 diwrnod am unrhyw newid cyfeiriad.

24. Bydd gyrrwr Cerbyd Hacni, ar gais unrhyw berson sy'n hurio neu'n ceisio hurio'r cerbyd, yn:

   (a) cludo swm rhesymol o fagiau, siopa neu eiddo o natur debyg;

   (b) rhoi cymorth rhesymol i lwytho a dadlwytho; a

   (c) rhoi cymorth rhesymol wrth eu symud i fynedfa neu oddi wrth fynedfa unrhyw adeilad, gorsaf neu fan y gall gasglu neu ollwng y person.

Darpariaethau sy'n sicrhau gwarchodaeth ddiogel ac ail-ddosbarthu unrhyw eiddo a adawyd drwy ddamwain mewn Cerbydau Hacni, a gosod y prisiau sydd i'w codi mewn perthynas â hynny

25. Bydd gyrrwr Cerbyd Hacni yn syth ar ôl diwedd taith neu cyn gynted ag y bo'n ymarferol wedi hynny, yn chwilio'r cerbyd yn ofalus am unrhyw eiddo a allai fod wedi cael ei adael ynddo ar ddamwain.

26. Os bydd gyrrwr Cerbyd Hacni yn dod o hyd i unrhyw eiddo wedi'i adael yn ddamweiniol yn y Cerbyd Hacni gan unrhyw un a allai fod wedi cael ei gludo yn y cerbyd, bydd yn:

   (a) ei gludo cyn gynted â phosibl ac ym mhob achos o fewn pedair awr ar hugain os nad yw'n cael ei hawlio'n gynt gan ei berchennog neu ar ei ran, i unrhyw orsaf heddlu o fewn ardal y Cyngor, a'i adael dan warchodaeth y swyddog sy'n gofalu am yr orsaf ar ôl iddo roi derbynneb amdano;

   (b) cael yr hawl i dderbyn oddi wrth unrhyw berson y bydd yr eiddo yn cael ei ail-ddosbarthu iddo, swm sy'n gyfartal â phum ceiniog yn y bunt o amcangyfrif ei werth (neu'r pris am y pellter o'r man y cafodd ei ddarganfod i swyddfa'r Cyngor, pa bynnag un fyddo fwyaf), ond dim mwy na phum punt.

Darpariaethau sy'n pennu safleoedd Cerbydau Hacni

27. Bydd yr holl leoedd a bennir gan y Cyngor yn safleoedd ar gyfer y nifer o Gerbydau Hacni a nodir.

Darpariaeth sy'n pennu'r cyfraddau neu'r prisiau sydd i'w talu ar gyfer Cerbydau Hacni yn ardal y Cyngor ac yn sicrhau cyhoeddi prisiau o'r fath yn briodol

28. Bydd hawl gan berchennog neu yrrwr Cerbyd Hacni i orchymyn a chymryd arian am hurio'r cerbyd yn ôl y gyfradd neu'r pris a ragnodwyd gan y Cyngor, sef y gyfradd neu'r pris sy'n cael ei gyfrifo drwy gyfuniad o bellter ac amser oni bai fod y person sy'n hurio yn dymuno ar ddechrau'r cyfnod hurio ei ddymuniad i gyflogi yn ôl amser. Ar yr amod bob amser, pan fo Cerbyd Hacni yn cynnwys mesurydd tacsi, y bydd yn cael ei hurio yn ôl pellter ac amser, ni fydd hawl gan berchennog neu yrrwr i ofyn na chymryd pris sy'n fwy na'r pris a gofnodwyd ar y mesurydd tacsi, ac eithrio unrhyw daliadau ychwanegol a awdurdodwyd gan y Cyngor, a allai beidio â bod yn bosibl eu cofnodi ar wyneb y mesurydd.

Tariffau ychwanegol

Caiff gyrrwr Cerbyd Hacni weithredu tariff ychwanegol, ar yr amod ei fod yn is na'r tabl prisiau cyfredol Cerbydau Hacni a gymeradwywyd gan yr awdurdod trwyddedu o dan ddarpariaethau adran 65 o Ddeddf Llywodraeth Leol (Darpariaethau Amrywiol) 1976.

29. Rhaid hysbysu'r awdurdod trwyddedu yn ysgrifenedig am unrhyw dariffau ychwanegol.

30. Bydd perchennog Cerbyd Hacni yn sicrhau bod datganiad o'r prisiau a osodwyd gan benderfyniad y Cyngor yn hynny o beth yn cael ei arddangos o fewn y cerbyd, mewn llythrennau a ffigurau clir a darllenadwy.

31. Ni fydd perchennog na gyrrwr Cerbyd Hacni sy'n cario datganiad o'r prisiau yn unol 'r is-ddeddf hon yn peri nac yn goddef drwy fwriad nac esgeulustod fod llythrennau neu ffigurau yn y datganiadau yn cael eu cuddio na'u gwneud yn annarllenadwy ar unrhyw adeg tra bo'r cerbyd yn ymgymryd â hurio neu wrthi'n cael ei hurio.

32. Bydd gan berchennog neu yrrwr Cerbyd Hacni hawl i hawlio swm nad yw'n fwy na'r hyn a gymeradwywyd gan y Cyngor gan unrhyw berson sy'n baeddu'r cerbyd yn y fath fodd sy'n achosi i du mewn y cerbyd orfod cael ei lanhau neu ei fygdarthu.

Cosbau

33. Bydd unrhyw un sy'n troseddu yn erbyn unrhyw un o'r is-ddeddfau hyn yn atebol yn dilyn Euogfarn Ddiannod i ddirwy heb fod yn fwy na lefel 2, ac yn achos trosedd parhaus, i ddirwy bellach na fydd yn fwy na £2, neu fel y'i diwygiwyd gan unrhyw ddeddfwriaeth ddilynol am bob dydd y mae'r drosedd yn parhau ar ôl euogfarn am hynny.